Aleksander Doba

---

Życiorys

Aleksander Doba był synem Wincentego oraz Eugenii. Swoje dzieciństwo spędził w Swarzędzu, co miało znaczący wpływ na jego dalsze życie. Ukończył Politechnikę Poznańską, uzyskując tytuł inżyniera mechanika, co stanowiło solidny fundament jego kariery zawodowej. Od lat 70. XX wieku osiedlił się w Policach, gdzie swoje umiejętności zastosował w pracy w Zakładach Chemicznych Police.

W życiu prywatnym był mężem Gabrieli i ojcem dwóch synów, a także dumnym dziadkiem dla swoich wnuczek. Jego życie zakończyło się tragicznie 22 lutego 2021 roku, kiedy to stracił przytomność tuż po zdobyciu szczytu Uhuru na wulkanie Kibo w Tanzanii. Istnieją różne wersje dotyczące przyczyn jego śmierci; część źródeł wskazuje na obrzęk płuc związany z chorobą wysokościową, podczas gdy inne sugerują naturalne przyczyny.

Po ceremonii mszy, która miała miejsce 10 marca 2021 roku w kościele św. Kazimierza Królewicza, Aleksander Doba znalazł swój ostatni spoczynek na cmentarzu komunalnym przy ul. Tanowskiej w Policach. Interesującym aspektem jego osobowości było to, że był ateistą, co również wpływało na jego sposób myślenia o świecie i podejście do życia.

Osiągnięcia

Osiągnięcia Aleksandra Doby przedstawiają niezwykle bogaty dorobek, który ukazuje jego wszechstronność oraz pasję do różnych dziedzin sportowych i turystycznych.

• Latał na szybowcach różnych typów, zdobywając łącznie 250 godzin w powietrzu, co zaowocowało przyznaniem mu drugiej klasy wyszkolenia szybowcowego oraz srebrnej odznaki szybowcowej z jednym diamentem,
• Ukończył trzynastą klasę skoczka spadochronowego, realizując 14 udanych skoków,
• Osiągnął złotą odznakę w turystyce kolarskiej,
• Uzyskał patent sternika jachtowego, który obejmuje rozszerzone uprawnienia do rejsów morskich,
• Zdobył wszystkie stopnie odznak kajakowych w systemie krajowym oraz uzyskał najwyższe wyróżnienia międzynarodowe, w tym złotą odznakę ICF – jedna z nielicznych w Polsce. Poza tym jest przodownikiem Turystyki Kajakowej PTTK I stopnia oraz Instruktorem Turystyki Kajakowej PZKaj na poziomie Związkowym oraz Instruktorem Rekreacji Ruchowej z zakresu kajakarstwa,
• W 2003 roku zdobył tytuł Akademickiego Mistrza Polski w Kajakarstwie Górskim, broniąc go rok później,
• W roku 2003 zdobył również tytuł Drużynowego Akademickiego Mistrza Polski w tej samej dyscyplinie wspólnie z dwoma synami – Czesławem, który zdobył 2. miejsce oraz Bartłomiejem, który uplasował się na 4. miejscu,
• W ramach swoich ekspedycji osiągnął szczyt Uhuru Peak na wulkanie Kibo na Kilimandżaro, wynoszący 5895 m n.p.m., a także zdobył Gerlach, najwyższy szczyt Tatr mierzący 2655 m n.p.m.

Wyczyny kajakowe

Aleksander Doba rozpoczął swoją przygodę z turystyką kajakową w 1980 roku, kiedy to osiedlił się w Policach, będąc członkiem Klubu Kajakowego „Alchemik” oraz Akademickiego Klubu Turystyki Kajakowej „Pluskon” w Szczecinie.

W 1989 roku Doba wykonał niezwykłe osiągnięcie, pokonując Polskę po przekątnej w ciągu 13 dni. Jego trasa zaczynała się w Przemyślu i kończyła w Świnoujściu, obejmując łączną odległość 1189 km, co dokumentował między 1 a 13 kwietnia.

W tym samym roku ustanowił rekord Polski, przepływając łącznie 5125 km w ciągu jednego roku. Co ważne, posiadał do dyspozycji jedynie 26 dni roboczych i w ramach tego dokonania po raz pierwszy pokonał 5000 km, co czyni ten wynik nieoficjalnym rekordem, który pozostaje aktualny do dzisiaj.

W 1991 roku, jako pierwszy kajakarz po II wojnie światowej, Doba przepłynął trasą wzdłuż zachodniej granicy, startując od trójstyku granic Polski, Czechosłowacji i Niemiec, korzystając z Nysy Łużyckiej oraz Odry. Ubiegły rok był dla niego także znaczący, gdyż jako pierwszy okrążył morską granicę Polski oraz przepłynął przez Cieśninę Pilawską, osiągając Elbląg i Gdynię, stając się trzecią polską jednostką pływającą, która to uczyniła po II wojnie światowej.

Aleksander Doba jest także pierwszym kajakarzem, który przepłynął całą Wisłę, co z pewnością zasługuje na uwagę.

W 1998 roku zrealizował niezwykłą wyprawę „Kajakiem przez Niemcy i dookoła Danii z Polic do Polic”, podczas której w ciągu 57 dni przepłynął 2719 kilometrów. Jego trasa obejmowała wiele znanych miejsc, takich jak Police, Szczecin, Hamburg, aż do Kopenhagi i nadmorskich wysp Danii.

Kolejnym godnym uwagi występem była samotna wyprawa „Kajakiem dookoła Bałtyku z Polic do Polic” w 1999 roku. Doba wtedy opłynął Bałtyk, pokonując 4227 kilometrów w ciągu 80 dni.

W roku 2000, od 26 czerwca do 6 października, w ciągu 101 dni, Doba odbył trasę 5369 kilometrów z Polic do Narwiku w Norwegii, biorąc udział w wyprawie „Kajakiem za Koło Podbiegunowe Północne”.

W 2004 roku brał udział w „Pierwszej Polskiej Transatlantyckiej Wyprawie Kajakowej Kaylantic”. Wyprawa ta miała na celu przepłynięcie Atlantyku z Ghana do Brazylii, niestety plany pokrzyżował prawie od razu potężny prąd, co zmusiło kajakarzy do przerwania rejsu.

Kolejne ważne niepowodzenie miało miejsce w 2008 roku, kiedy Doba i jego zespół starali się przepłynąć La Manche, co uniemożliwił im sztorm.

Sierpniowa wyprawa w tym samym roku, mająca na celu opłynięcie Bajkału, zakończyła się, gdy Doba musiał przerwać swój rejs z powodu niesprzyjających warunków atmosferycznych.

W 2009 roku Doba z sukcesem okrążył jezioro Bajkał, pokonując prawie 2000 kilometrów w samotnej ekspedycji.

Natomiast w 2010 roku ponownie podjął się przepłynięcia Atlantyku, zaczynając swoją podróż 26 października z Dakaru aż do Brazylii. Jego rejs trwał 99 dni, a dystans wyniósł 5394 km, co czyni go pierwszym człowiekiem na świecie, który przepłynął tę trasę wyłącznie siłą mięśni.

W dniach 5 października 2013 do 17 kwietnia 2014 Doba udał się na kolejną, jakże ambitną wyprawę, przepływając z Lizbony do Florydy, pokonując przy tym trasę o długości 4500 mil morskich.

Warto również wspomnieć, że 3 września 2017 zakończył swoją trzecią podróż kajakiem przez Ocean Atlantycki, która rozpoczęła się 16 maja w Nowym Jorku. Podróż ta trwała 110 dni, co jest kolejnym dowodem na jego niezwykłe osiągnięcia w dziedzinie turystyki kajakowej.

Nagrody

Aleksander Doba to postać niezwykła, której osiągnięcia w dziedzinie żeglarstwa i podróży są godne podziwu. Jego liczne nagrody i wyróżnienia mówią same za siebie.

• w 1999 roku otrzymał prestiżową nagrodę „Conrady – Indywidualności Morskie” od Bałtyckiego Bractwa Żeglarzy z Gdańska za rejs kajakiem dookoła Bałtyku,
• w roku 2000 zdobył „Nagrodę Kolos 2000” w kategorii Wyczyn Roku za imponujący rejs „Kajakiem z Polic do Narwiku” na dystansie 5400 km,
• również w 2000 roku został wyróżniony w konkursie „Podróżnik Roku” organizowanym przez miesięcznik Podróże w kategorii „Europa” za swoją kajakową wyprawę do Narwiku,
• w 2009 roku zyskał „Nagrodę Kolos 2009” w tej samej kategorii za samotne opłynięcie jeziora Bajkał, stając się pierwszym Polakiem, który zrealizował ten wyczyn,
• w 2010 roku otrzymał nagrodę Złote Stopy 2010, przyznawaną przez internautów za największe osiągnięcia w podróżach, zajmując pierwsze miejsce zarówno w kategorii Woda, jak i w kategorii generalnej, pokonując m.in. Martynę Wojciechowską, typowaną za zdobycie Korony Ziemi,
• w 2012 roku uhonorowany Nagrodą „Super Kolos 2011” za całokształt osiągnięć kajakarskich i konsekwentne dążenie do realizacji ambitnych celów eksploracyjnych,
• także w 2012 roku zdobył Nagrodę „Szczupak 2011” za odwagę w spełnianiu śmiałych marzeń w plebiscycie „Gazety Wyborczej” w Szczecinie,
• oprócz tego w 2012 roku otrzymał Dyplom Kapitana Żeglugi Wielkiej Honoris Causa nr 6, przyznany przez Szczeciński Klub Kapitanów Żeglugi Wielkiej, jako uznanie za sukcesy w samotnej żegludze w trudnych warunkach, w tym rejs dookoła Danii, wokół Bałtyku i przez koło podbiegunowe północne oraz samotne przejście Oceanu Atlantyckiego z Senegalu do Brazylii,
• także w 2012 roku miał zaszczyt otrzymać tytuł „Podróżnika im. Tony’ego Halika” podczas II Festiwalu Podróżniczego Bydgoszcz 2012,
• w 2015 roku został ogłoszony „Podróżnikiem roku 2015” (ang. 2015 Adventurer of the Year) przez czytelników amerykańskiej edycji National Geographic,
• również w 2015 roku zdobył nagrodę „Kolosa” za rok 2014 w kategorii nagroda specjalna za samotne przepłynięcie kajakiem Atlantyku z Lizbony na Florydę,
• w 2018 roku znalazł się na marcowej okładce gazety The New York Times.

Jego determinacja, odwaga i umiejętności zarówno w żeglarstwie, jak i w podejmowaniu wyzwań, czynią go postacią wyjątkową w świecie podróży i sportów wodnych.

Odznaczenia

Aleksander Doba, znany polski podróżnik i kajakarz, został uhonorowany licznymi odznaczeniami za swoje osiągnięcia i wkład w rozwój turystyki wodnej. Jego poświęcenie i determinacja doceniono poprzez przyznanie mu następujących wyróżnień:

• Złota Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego – 19 czerwca 2012,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 16 lutego 2015,
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2018),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 8 marca 2021 (pośmiertnie).

Filmografia

Oto wyróżniająca się filmografia Aleksandra Doby, ukazująca jego różnorodne wystąpienia w mediach:

• 2017: Happy Olo – pogodna ballada o Olku Dobie (w roli samego siebie, podróżnik),
• 2017: Kuba Wojewódzki (talk-show) – (jako gość),
• 2019: Agent – Gwiazdy – (jako uczestnik),
• 2020: Lombard. Życie pod zastaw – (w roli samego siebie, podróżnik) sezon 6, odc. 294.

Książki

W literaturze dotyczącej Aleksandra Doby wyróżniają się następujące publikacje:

• W 2012 roku ukazała się książka Olo na Atlantyku, wydana przez Wydawnictwo Bezdroża, a także w wersji elektronicznej dodatek „Oceaniczny alfabet Aleksandra Doby”.
• W 2015 roku opublikowano biografię Aleksandra Doby, zatytułowaną Na oceanie nie ma ciszy, autorstwa Dominika Szczepańskiego, wydaną przez Agora Warszawa.
• W 2018 roku na rynku pojawiła się książka dla dzieci Ocean to pikuś, w której Łukasz Wierzbicki opisuje niezwykłe przygody Aleksandra Doby na Atlantyku.

Działalność polityczna

W wyborach samorządowych w 2014 roku Aleksander Doba bezskutecznie starał się o mandat w sejmiku województwa zachodniopomorskiego z listy komitetu Bezpartyjni Pomorze Zachodnie. Kolejnym krokiem na jego drodze politycznej było przystąpienie do honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego podczas wyborów prezydenckich w 2015 roku.

W 2018 roku, biorąc udział w wyborach samorządowych, Doba zdobył mandat radnego sejmiku województwa zachodniopomorskiego, otrzymując 9,2 tysiąca głosów, co stanowiło najwyższy wynik spośród wszystkich bezpartyjnych kandydatów. Zaskakująco jednak, już 16 listopada tego samego roku postanowił zrezygnować z pełnienia tej funkcji.

W 2020 roku Doba dołączył do lokalnego komitetu poparcia Rafała Trzaskowskiego w ramach kampanii wyborczej na prezydenta. Jego zaangażowanie w politykę czyni go postacią nie tylko znaną ze swoich osiągnięć, ale również aktywną w przestrzeni społeczno-politycznej.

Upamiętnienie

Aleksander Doba uzyskał wyjątkowe uznanie, które znajduje odzwierciedlenie w wielu formach upamiętnienia. Jego imię związane jest z tablicą pamiątkową, znajdującą się na Kilimandżaro, umieszczoną na przełęczy Stella Point (5756 m n.p.m.). Tablica została zainstalowana przez grupę podróżników, którą prowadzili Karol Adamski oraz Jerzy Kostrzewa.

W dniu 26 lutego 2021 roku, podczas obrad kapituły Nagród Żeglarskich, przyznano specjalną nagrodę, której nazwano imieniem Aleksandra Doby. Nagroda ta wyróżnia osobę, organizację lub instytucję, które w szczególny sposób zaangażowały się w działalność związaną z żeglarstwem, wodą lub marynistyką, a nie mieszczą się w ramach innych kategorii nagród.

Na Skwerze Wielkich Polaków, usytuowanym w Parku Solidarności w Policach, planowany jest obelisk poświęcony Aleksandrowi Dobie. Odsłonięcie tego miejsca zaplanowano na 9 września, aby uczcić 75. rocznicę urodzin podróżnika. Po ukończeniu projektu „Rozbudowa terenów rekreacyjnych nad Łarpią”, Doba ma być upamiętniony także nad wodą, w związku z jego wielką pasją do żeglarstwa.

Będzie on również patronem Zespołu Placówek Oświatowych oraz Szkoły Podstawowej w Iwięcinie, a także Morskiej Szkoły Podstawowej w Gdańsku oraz Szkoły Podstawowej nr 2 w Zalasewie.

W dniu 9 września 2023 roku, nad zalewem w Trzebieży, w gminie Police, w województwie zachodniopomorskim, został odsłonięty pomnik Aleksandra Doby. To miejsce stanowi symbol jego osiągnięć i pasji podróżniczej oraz żeglarskiej.

---

Oceń: Aleksander Doba

---