Stefan Sroka

---

Życiorys

Stefan Sroka przyszedł na świat 19 grudnia 1897 roku w Swarzędzu. Był synem Władysława i Marii z Grzybowskich. Po ukończeniu szkoły podstawowej, gdzie uczył się od 6 do 14 roku życia, w 1908 roku rozpoczął naukę w siedmioklasowej Comeniusschule, znanej jako Szkoła Miejska im. Komeńskiego w Poznaniu. W kwietniu 1912 roku, po zakończeniu edukacji, podjął pracę jako terminator destylatorski w Destylatorni i Fabryce Likierów Leopolda Kniebla na placu Sapieżyńskim w Poznaniu. Następnie, 1 kwietnia 1915 roku, zatrudnił się jako subiekt w Berlinie.

3 marca 1916 roku został wcielony do armii niemieckiej, a jego przydział do Batalionu Pionierów von Rauch (1. Brandenburskiego) Nr 3 miał miejsce w Spandau. Od sierpnia tego samego roku brał udział w walkach na froncie zachodnim, pełniąc służbę w 1. kompanii wspomnianego batalionu, przydzielonego do niemieckiej 5 Dywizji. 1 listopada 1917 roku, podczas forsowania rzeki Tagliamento w północno-wschodnich Włoszech, doznał rany w lewe przedramię na skutek trafienia lotką szrapnela. Po kilkumiesięcznym leczeniu, w marcu 1918 roku powrócił do służby na froncie zachodnim.

15 listopada 1918 roku Sroka powrócił do rodzinnego Swarzędza, gdzie szybko wstąpił w szeregi polskiej formacji wojskowej. 27 grudnia 1918 roku wziął udział w walkach o wyzwolenie Poznania w początkach powstania wielkopolskiego. 21 stycznia 1919 roku jako ochotnik dołączył do 1. kompanii I batalionu saperów wielkopolskich, znanego później jako XV batalion saperów. Walcząc na północnym froncie, 17 lutego 1919 roku brał udział w bitwie pod Rynarzewem, gdzie jego drużyna stoczyła walkę z niemieckim pociągiem pancernym i przyczyniła się do jego zdobycia. Głównodowodzący Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim, generał porucznik Józef Dowbor-Muśnicki, w rozkazie nr 65 z 9 marca 1919 roku napisał, iż „cała ta dziewiątka, po wysadzeniu toru kolejowego, nie zważając na znaczną przewagę załogi pociągu, mężnie rzuciła się do ataku…” Na skutek tej walki Sroka odniósł ranną szyję od kuli z karabinu maszynowego, jednak po czterotygodniowej rekonwalescencji powrócił do macierzystej jednostki.

Następnie uczestniczył w wojnie z bolszewikami, gdzie również wykazał się odwagą. 6 października 1920 roku, dowódca 1. kompanii XV batalionu saperów, podporucznik Tadeusz Szczepanowski, złożył wniosek o odznaczenie Sroki Orderem Virtuti Militari za jego heroiczne działania w trakcie budowy kładki pod ostrzałem podczas bitwy w Łomży. 22 sierpnia 1920 roku, wobec zniszczonych mostów przez bolszewików, Sroka rozebrał się do naga i, przy dużym ryzyku, przystąpił do pracy, co ostatecznie zakończyło się powodzeniem. W uznaniu jego odwagi oraz wyczynów pod Rynarzewem, został odznaczony ranga Orderu Virtuti Militari V klasy.

Po zakończeniu działań wojennych kontynuował służbę w armii jako zawodowy podoficer. W marcu 1934 roku pełnił funkcję w 8 batalionie saperów w Toruniu, gdzie objął dowództwo 2. kompanii. Był członkiem pocztu sztandarowego oraz aktywnym uczestnikiem pułkowego teatru. Również społecznie angażował się w działania Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz Ligi Morskiej i Kolonialnej. Po 25 marca 1934 roku przeniósł się do Sarn, gdzie osiedlił się przy ul. Rycerskiej 48.

Zmarł 8 lipca 1958 roku i spoczywa na cmentarzu Jeżyckim (kwatera P, rząd 40, miejsce 36). Jego życie osobiste również się rozwijało – ożenił się ze Stefanią z Karasiewiczów, z którą doczekał się córki Marii, urodzonej 24 sierpnia 1919 roku. Niestety, Maria Sroka zginęła tragicznie 9 kwietnia 1944 roku na dworcu Poznań Główny w wyniku nalotu aliantów.

Ordery i odznaczenia

Stefan Sroka został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami, które są świadectwem jego zasług i oddania w służbie dla ojczyzny. Oto najważniejsze z nich:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 4763 – przyznany 3 lutego 1922 roku,
• Medal Niepodległości – otrzymany 27 czerwca 1938 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Brązowy Krzyż Zasługi – nadany w 1932 roku,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką.

---

Oceń: Stefan Sroka

---