Skansen Pszczelarski w Swarzędzu

---

Historia

Skansen Pszczelarski w Swarzędzu to miejsce z bogatą historią, która sięga czasów po II wojnie światowej. Jego powstanie miało miejsce na obszarze zdegradowanego parku dworskiego w Nowej Wsi, gdzie znajduje się Zakład Chorób Pszczół, będący częścią Instytutu Weterynarii w Puławach. Rok 1963 uważa się za moment, w którym ule z kolekcji zakładu po raz pierwszy zostały wyeksponowane w parku.

W istotnym stopniu na rozwój skansenu wpłynął prof. Ryszard Kostecki, który był jego twórcą. Ważną rolę odegrali także inne osoby, takie jak kierownik Zakładu Badania Chorób Owadów Użytkowych, prof. Stanisław Kirkor oraz dr Marian Jeliński. To dzięki ich zaangażowaniu, skansen mógł przyjąć swoją obecną formę.

Pierwsze eksponaty, jakie znalazły się w skansenie, to tzw. ule konfiguralne, które przedstawiały biskupów katolickich. Pochodziły one od Pani Weroniki Kumko z Wrocławia. W miarę upływu czasu, instytucja ta zaczęła otrzymywać coraz więcej darów od pszczelarzy oraz organizacji pszczelarskich. Najwięcej krajowych eksponatów muzeum zgromadziło w latach 70., natomiast w kolejnej dekadzie zaczęła się zwiększać liczba eksponatów zagranicznych.

W służbie dziedzictwu kulturowemu pszczelarstwa, od stycznia 1996 roku, skansen i muzeum stały się częścią Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. W 2002 roku nadano placówce imię prof. Ryszarda Kosteckiego, który był nie tylko twórcą skansenu, ale także propagatorem historii i tradycji pszczelarstwa. Warto również wspomnieć o osobistościach, które szczególnie przyczyniły się do rozwoju pszczelarstwa w tej okolicy, jak Ludwik Liczbański, Edmund Woźny i Wiktor Widera.

Zbiory i ekspozycje

Skansen Pszczelarski to jedno z najbardziej unikalnych miejsc w Europie, z imponującą kolekcją, która obejmuje ponad 230 uli. W ramach plenerowej ekspozycji, przybywający mają okazję zapoznać się z historią bartnictwa oraz pszczelarstwa, które mają swoje głębokie korzenie na polskich ziemiach.

W bogatej gamie eksponatów znajdują się różnorodne ule, w tym ule figuralne, które ukazują motywy takie jak przedstawienia niedźwiedzi czy św. Ambrożego – patrona pszczelarzy. W zestawieniu możemy także zauważyć ule architektoniczne, które nawiązują do miniatur poznańskiej opery oraz ratusza w Poznaniu, a także góralskie chaty. Wśród dostępnych typów uli znajdują się również ramowe, skrzynkowe, słomiane (koszki), kadłubowe i kłodowe. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest barć wiślana, która datowana jest na rok 1474. Warto dodać, że część obiektów na terenie skansenu jest aktywnie zamieszkana przez pszczoły, co dodatkowo podkreśla ich znaczenie w ekosystemie.

Ekspozycja usytuowana jest w uroczym parku, który został obsadzony w latach 50. i 60. XX wieku drzewami takimi jak lipy, klony, kasztanowce, dęby, robinie, wierzby oraz rzadki w Polsce, ale niezwykle miododajny perełkowiec.

W 1999 roku w pofolwarcznym budynku gospodarczym stworzono ekspozycję muzealną, która przedstawia owady użytkowe oraz sprzęt pszczelarski. Dodatkowo, w pobliżu budynku znajduje się poletko, gdzie można zobaczyć rośliny miododajne, które są niezbędne w pracy pszczelarza.

Interesującym akcentem historycznym jest fakt, że 20 sierpnia 1981 roku Poczta Polska wydała całostkę z okazji 170-lecia urodzin Jana Dzierżona. Urząd Pocztowy Poznań 9 zarejestrował ją 5 grudnia 1981 roku przy użyciu okolicznościowego kasownika z wizerunkiem ula figuralnego z tego skansenu, którego twórcami byli mnisi tynieccy z XVIII wieku.

---

Oceń: Skansen Pszczelarski w Swarzędzu

---