Kościół św. Marcina, znajdujący się w Swarzędzu, jest rzymskokatolicką świątynią, która pełni znaczącą rolę w lokalnej społeczności. Należy on do dekanatu swarzędzkiego, co podkreśla jego ważność w strukturze Kościoła katolickiego w regionie.
Warto zaznaczyć, że parafia św. Marcina jest najstarszą wspólnotą religijną w mieście, co czyni ją miejscem o bogatej historii i tradycji. Kościół ten charakteryzuje się wieloma stylami architektonicznymi, świadcząc o licznych przebudowach, które miały miejsce na przestrzeni lat. Tego typu przekształcenia nadały mu unikalny charakter, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Historia
Kościół w Swarzędzu ma bogatą historię, sięgającą aż XII wieku, kiedy to został zbudowany z inicjatywy rodziny Łodziów. W XVI wieku Górkowie, znani lokalni fundatorzy, postawili pierwszy murowany obiekt. Kolejna wersja świątyni, zbudowana z cegły, powstała około 1638 roku. Została ona konsekrowana w 1656 roku, jednak na przestrzeni lat obiekt uległ zniszczeniu.
Dopiero w 1777 roku Teodor Rożmiński podjął się odbudowy kościoła, a w 1792 roku dobudowano wieżę, która osiągała wysokość 90 stóp. Kolejnym ważnym etapem w historii tej świątyni miało miejsce w 1897 roku, kiedy dziekan Dambek dodał poprzeczną nawę, co miało istotny wpływ na układ architektoniczny budowli.
W 1966 roku, za sprawą ówczesnego proboszcza, księdza Bogdana Podhalańskiego, wnętrze kościoła wzbogaciło się o freski autorstwa Łucji i Józefa Oźminów, wykonane w technice al fresco. Ich prace przyczyniły się do wzbogacenia estetyki wnętrza oraz podkreślenia duchowego charakteru miejsca.
W 1970 roku kościół został wpisany do rejestru zabytków, co zapewniło mu ochronę prawną i pomogło w dalszej konserwacji tej cennej dla lokalnej społeczności budowli. Z tego powodu, kościół Świętego Marcina w Swarzędzu jest nie tylko miejscem kultu, ale również ważnym obiektem historycznym, który zachował wiele ze swojej pierwotnej architektury i wyrazistego charakteru przez stulecia.
Kaplice i otoczenie
Kościół Świętego Marcina w Swarzędzu jest nie tylko miejscem modlitwy, ale również niezwykle bogatym w historię obiektem. Posiada dwie kaplice, które są ważnym elementem jego struktury i znaczenia w lokalnej społeczności. Są to kaplice: Matki Boskiej Częstochowskiej oraz św. Józefa, który jest patronem stolarzy, stanowiących ważną część tożsamości miasta.
Otaczający kościół cmentarz jest miejscem spoczynku wielu znanych postaci, w tym:
- Czesław Grynia (1899-1927), powstaniec wielkopolski, oficer 22. Pułku Ułanów Poznańskich, zmarły w 1927 roku, pierwotnie pochowany w Czarnokońcach Wielkich koło Lwowa, a w 1928 roku sprowadzono jego zwłoki do Swarzędza,
- Leon Grynia (1895-1939), lotnik, który zginął w kampanii wrześniowej podczas niemieckiego nalotu na lotnisko Ławica w dniu 1 września 1939,
- Franciszek Grynia (1891-1961), dyrektor szkoły zawodowej, aktywny działacz społeczny i polityczny,
- Stanisław Roszak (1854-1923), poseł w polskim sejmie dzielnicowym,
- Edmund Roszak (1899-1962), powstaniec wielkopolski,
- Henryk Szuman (1822-1910), poseł do sejmu pruskiego, organizator Polskiej Ligi Akademickiej w Berlinie, prezes Centralnego Towarzystwa Gospodarczego; jego grobowiec został zniszczony przez Niemców w 1939 roku,
- Maksymilian Głowiński (1891-1968), powstaniec wielkopolski i żołnierz Armii Krajowej.
Na cmentarzu, przy kościele, znajdują się również dwa pomniki, które upamiętniają ważne wydarzenia:
- Pomnik „W Stulecie Niepodległości 1918-2018”, który zawiera listę 59 nazwisk powstańców wielkopolskich oraz cytat ze św. Jana Pawła II: „Nie chciejcie Ojczyzny, która Was nic nie kosztuje”,
- Pomnik „Pamięci swarzędzkich dzieci, które w czasie zaboru pruskiego walczyły o nauczanie w języku polskim”, postawiony w stulecie strajku szkolnego z 23 października 1906 roku, ufundowany przez mieszkańców miasta w 2007 roku.
Te elementy składają się na niepowtarzalną historię Kościoła Świętego Marcina oraz jego otoczenia, będącego nie tylko miejscem kultu, ale także świadkiem burzliwej historii regionu.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 12.05.2010 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 193 [dostęp 17.01.2017 r.]
- Rodzina Gryniów [online], www.mojswarzedz.pl [dostęp 01.01.2022 r.]
- praca zbiorowa, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 związani z ziemią swarzędzką [online], s. 77
- Swarzędz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 631
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Parafia Matki Bożej Miłosierdzia w Swarzędzu | Kościół Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych w SwarzędzuOceń: Kościół Świętego Marcina w Swarzędzu